O historii można opowiadać na wiele sposobów. Można naukowo, pisać poważne rozprawy, ale można to robić w taki sposób, jak robi to Maria Paszyńska. Jeśli jutra nie będzie to szalenie wciągająca opowieść o tym, co działo się za murami warszawskiego getta.
Wybuch II wojny światowej na zawsze zmienił życie wszystkich i skończyła się znana wcześniej normalność. Jedną z wielu szykan wobec mieszkańców stolicy było zamknięcie żydowską część ludności za murami getta. Taki los spotkał Annę Zalewską i jej rodzinę, Marka oraz Franka. Wszyscy oni na swój sposób próbują odnaleźć się w nowych warunkach, a jednocześnie zachować namiastkę zwyczajności. Los bywa nieubłagany, a niemiecki okupant po raz kolejny zamieni ich życie w koszmar.
Maria Paszyńska, autorka poruszających powieści historycznej na nowo snuje przejmującą opowieść o młodych ludziach i ich bliskich. Tym razem oprowadza czytelnika uliczkami warszawskiego getta. Przy tej okazji dokładnie zaznacza jego zasięg, z właściwą sobie umiejętnością ukazuje topografię miasta i przemyca mnóstwo ciekawostek. Za murami getta znalazła się jedna trzecia mieszkańców Warszawy. Zarówno katolicy, jak i wyznawcy judaizmu. Ci, którzy uważali się za Polaków, jak i ci uważani za Żydów. O umieszczeniu ich tam często decydował przypadek. Zamknięto przedstawicieli różnych warstw. Przewodnikami stają się młodzi ludzie przeżywający pierwsze zauroczenia, pierwsze porywy serca. Kochają, przyjaźnią się, zwierzają się się sobie, a przede wszystkim oddają się marzeniom. Nieustannie za wszelką cenę próbują zachować namiastkę zwyczajności i nie poddać się coraz bardziej pogarszającym się warunkom życia. Nie brakuje tych, którzy z narażaniem życia przedostają się na teren getta, by nieść pomoc. A okupant nieustannie stosuje nowe represje, na każdym kroku upodla, a z tego upodlenia i odczłowieczania stosuje narzędzie propagandowe. O ile we wcześniejszych powieściach śledziliśmy perypetie bohaterów, to w Jeśli jutra nie będzie jest nieco inna konwencja. Losy Anny, Marka, Franka czy Noemi są lustrem odzwierciedlającym życie getta i jego gehennę. To getto w rzeczywistości staje się głównym bohaterem powieści. Chcąc oddać rozgrywany tam każdego dnia koszmar, Maria Paszyńska nie boi się zamieszczać drastycznych scen i mocnych opisów.
Podczas lektury ma się ochotę niejednokrotnie odwrócić wzrok, by nie patrzeć na wychudzone szkielety dzieci. Zatkać uszy, by nie słyszeć tego, co rozlega się. Uciec z tego piekła, ale kto raz znalazł się w gettcie, ten już z niego nie wyjdzie. Nieustannie poruszone zostają najczulsze struny czytelnika, by uzmysłowić mu to, co stało się udziałem rzeszy ludzi. Jeśli jutra nie będzie stanowi wielki hołd oddany ofiarom getta.
Polecam.
Moja ocena 8/10
Wydawanictwo Książnica
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz